Prošle su 84 godine od slavnog Trinaestojulskog ustanka koji je u momentu kada se desio bio najveći antifašistički ustanak u porobljenoj Evropi. Ustanak je pripremljen i pokrenut pod rukovodstvom crnogorskih komunista i imao je za cilj oslobođenje Crne Gore od italijanskih fašističkih okupacionih snaga, odbacivanje marionetske profašističke vlasti i pridruživanje jugoslovenskom narodnooslobodilačkom pokretu otpora.  Ustanak je odmah dobio karakter opštenarodne pobune u čemu je učestvovalo oko 32.000 ustanika što je činilo  9% od ukupnog broja stanovnika ili čak oko 65% vojno sposobnih građana u tadašnjoj Crnoj Gori. Ovim ustankom Crna Gora i crnogorski narod prvi su se masovno u okupiranoj i rasparčanoj Jugoslaviji suprostavili fašističkim osvajačima i istovremeno su podigli jedinstven ustanak u vremenu nacističke i fašističke okupacije Evrope. Već prvog dana ustanka oslobođeni su Virpazar, Čevo, Rijeka Crnojevića i dio primorja od Miločera do Sutomora. Nekoliko dana kasnije oslobođeni su i Mojkovac, Bioče, Spuž, Lijeva Rijeka, Žabljak, Šavnik, Grahovo. Crnogorski ustanici su za manje od mjesec dana oslobodili šest tadašnjih srezova što je uključivalo  Bijelo Polje, Kolašin, Berane, Andrijevicu, Danilovgrad i Šavnik. Istovremeno bili su opsjednuti gradovi Cetinje, Podgorica i Nikšić. U borbama koje su trajale do polovine avgusta 1941 godine poginulo je 735 italijanskih vojnika, oko 1.120 je ranjeno, dok je oko 2.000 vojnika zarobljeno. Na strani ustanika bilo je oko 70 mrtvih i 50 ranjenih boraca. U cilju gušenja ustanka fašistički Rim je angažovao šest divizija ili oko 105.000 vojnika što je bila najveća koncentracija italijanskih vojnika u odnosu na broj stanovnika u nekoj porobljenoj zemlji u cijelom II svjetskom ratu. Ustanak je ugušen polovinom avgusta 1941. godine. Nakon gušenja ustanka italijanske fašističke vlasti počinile su brojne ratne zločine,  strijeljale na stotine civila i više hiljada građana odvele u logore, dok su istovremeno uništavali imovinu, palili kuće i sprovodili masovne represalije. Trinaestojulski ustanak ostaće upamćen kao simbol antifašističke, ujedinjene, slobodarske i nepokorne Crne Gore. Danas je to najsvjetliji datum u novijoj  crnogorskoj istoriji i dan kada je Crna Gora stajala na braniku otpora fašizmu u porobljenoj Evropi. Da je vječna Crna Gora.